آشنایی با روشهای آماده سازی بستر پرورش قارچ
الف ) آماده سازی بستر پرورش قارچ در سطح زمین
آماده سازی بستر پرورش قارچ | در این روش احتیاج به فضای زیادی می باشد که برای جلوگیری از آن باید سطح بستر با پلاستیک پوشیده شود تا رطوبت نسبی لازم در هوای اطراف آن تامین گردد.
ب ) آماده سازی بستر قارچ به روش قفسه ای
در این روش سالن های پرورش قارچ را با قفسه های متعدد طبقه بندی می کنند . چهار چوب قفسه ها معمولا از چوب یا استیل ساخته شده است و صفحات آنها چوبی یا توری می باشد. حد فاصل هر یک از قفسه ها حداقل نیم متر است و پائین ترین طبقه هر قفسه حداقل باید ۲۰Cm از زمین فاصله داشته باشد.
در صورت استفاده از کمپوست سنگین ضخامت آن نباید بیش از ۲۰cm باشد و اگر از کمپوست سبک استفاده می شود می توان ضخامت کمپوست را Cm ۲۵-۳۰ در نظر گرفت. در این روش عمل پنجه دوانی بذر و مرحله رشد قارچ در یک سالن اجرا می شود.
ج ) آماده سازی بستر پرورش قارچ به روش جعبه ای
در این روشی از جعبه های ارزان قیمت استفاده می شود که این جعبه ها را با بهای اندک می توان از مغازه ها خریداری نمود و یا آنها را با چوب ساخت. در این روش جعبه ها را با کمپوست پر می کنند و پس از بذر پاشی داخل اتاقی روی هم می چینند و پس از توسعه میسلیوم قارچ سطح جعبه ها را با خاک پوششی می پوشانند و جعبه ها را به اتاق رشد منتقل می کنند. جعبه های مصرفی نباید زیاد بزرگ باشد. جعبه ها باید از چوب محکم درست شده باشند و به منظور تهویه بهتر کمپوست و خروج آب اضافی باید در کف جعبه ها در محل اتصال تخته ها ؛ شکافی به عرض 1 سانتی متر تعبیه شود.
در چهار گوشه جعبه پایه هایی قرار میدهند تا هنگام چیدن جعبه ها روی هم فضای کافی در بین آنها ایجاد شود. پایه های استفاده شده به ارتفاع 15 سانتی متر می باشد. این فضا در هنگام برداشت قارچ اضافه می شود. این جعبه ها ظرفیت حدود ۳۵-۲۵ کیلو گرم کمپوست ( بسته به میزان رسیده بودن کمپوست ) را دارند. بسته به شرایط محیط و به منظور تامین شرایط مطلوب در هر زمان می توان جعبه ها را از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل کرد.
د ) آماده سازی بستر پرورش قارچ به روش کيسه ای
با توجه به گران بودن جعبه ها و هزینه زیاد جایگزینی جعبه های سالم به جای جعبه های شکسته می توان کیسه های پلاستیکی به عمق ۵ سانتی متر و سطح تقریبی ۰/۱ مترمربع را جایگزین جعبه نمود.
کیسه ها معمولا بسته به کمپوست ظرفیت های متفاوتی دارند. در حدود ۲۵ کیلوگرم ظرفیت آنها می باشد.
کیسه ها را معمولا به صورت قفسه ای و یا در کف اتاق ، پهلوی هم قرار می دهند. استفاده از سیستم قفسه
ای با صرفه تر می باشد زیرا چیدن کیسه ها در کف اتاق باعث می گردد از کل فضای اتاق استفاده مطلوب به عمل نیاید. این روش در ساختمان های ارزان قیمت و در غارهای طبیعی و حفره ها مفید می باشد .
با توجه به آنکه قطر کمپوست در روش کیسه ای معمولا زیاد می باشد ممکن است حرارت درون آن افزایش یابد و باعث ایجاد خسارت شود، به همین دلیل استفاده از این روش بیشتر در مناطق خنک و یا در شرایطی که درجه حرارت قابل کنترل باشد قابل توصیه است .
شناسایی اصول کاشت بذر قارچ در بستر
بذر کاری در بستر (SpaWning) عبارت از افزودن میسلیوم قارچ به بستر آماده شده می باشد. برای بدست آوردن نتیجه مطلوب باید به نکات زیر توجه کرد.
الف) بذر قارچ باید به وسیله آزمایشگاههای مطمئن تهیه شده باشد.
ب) بذر قارچ باید از سویه های مناسب انتخاب و تهیه شده باشد.
ج) بذر مورد نظر باید تازه بوده و دانه های غلات کاملا با میسلیوم قارچ پوشيده شده باشد.
د) بذر مورد نظر باید عاری از هرگونه آلودگی قارچ و باکتریایی باشد.
میزان بذر مصرفی بسته به شرایط مختلف متفاوت می باشد . به طور متوسط مقدار ۲۰۰-۲۵۰ گرم بذر برای مصرف ۲ جعبه کافی و یا یک متر مربع از بستر می باشد . البته در شرایط مساعد می توان از بذر کمتری استفاده کرد.
آشنایی با روشهای کاشت بذر قارچ
الف ) کاشت یک لایه:
در این روش دانه های بذر قارچ در سطح بستر پخش شده، روی آن با لایه نازکی از کمپوست پوشیده میشود.
ب ) کاشت دولایه:
در این روش ابتدا جعبه ها یا کیسه ها را تا نیمه از کمپوست آماده پر می کنند سپس لایه ای از بذر قارچ در سطح آن پخش می کنند و مجددا روی آن کمپوست می ریزند و پس از پر شدن جعبه یا کیسه لایه دیگری از بذر اضافه می نمایند و روی آن را با لایه نازکی از کمپوست می پوشانند.
ج ) کاشت مخلوط:
این روش بدین صورت است که قبل از پر نمودن جعبه ها بذر را به مقدار کافی با کمپوست مخلوط می نمایند و خوب بهم می زنند تا بذر در تمامی نقاط کمپوست پخش شود، سپس جعبه ها را با کمپوست آماده پر میکنند.
د ) روش کاشت لکه ای یا نقطه ای:
در این روش جعبه ها را کاملا با کمپوست پر می کنند و سطح آنرا صاف می کنند؛ سپس در ردیف های متعدد به فاصله 8 سانتی متر از یکدیگر حفره هایی به عمق 5 سانتی متر با انگشت ایجاد میکنند و در هر سوراخ در حدود 5 گرم بذر می ریزند و آنرا با کمپوست می پوشانند. روش کاشت دو لایه و کاشت مخلوط برای مواقعی که درجه حرارت پایین تر است مناسب تر به نظر می رسد.
بعد از کاشت بذر ؛ سطح بستر را با ورقه های خیس روزنامه می پوشانند تا رطوبت آن حفظ گردد.
