مطالب جامع در مورد خاک پوششی
اهداف اصلی مصرف خاک پوششی
1. خاک پوششی موجب یک تغیر متابولیسمی بر روی میسلیوم شده و منجر به تشکیل اندام باردهی میشود
2. خاک پوششی به عنوان تکیه گاهی برای استقرار اندام باردهی مورد استفاده قرار می گیرد.
3. رطوبت لازم برای تشکیل و رشد اندام باردهی قارچ را فراهم می سازد.
4. از تبخیر رطوبت بستر جلوگیری به عمل می آورد.
خصوصیات خاک پوششی
1. خاک مصرفی باید در نگهداری آب از ظرفیت بالایی برخوردار باشد تا از نفوذ سریع آب به لایه های زیرین و از بین رفتن آن جلوگیری نماید.
2. از نظر PH خنثی یا کمی قلیایی باشد.
3. فاقد هر گونه آلودگی قارچی ، باکتریایی ، تخم لارو حشرات و مواد آلی کاملا نپوسیده باشد.
4. بافت آن زیاد سنگین نباشد زیرا در غیر این صورت سطح خاک زود ساله می بندد و از رسیدن اکسیژن لازم و رطوبت به لایه های زیرین خاک پوششی جلوگیری می نماید و سبب کاهش محصول می گردد.
موادی که می توانند به عنوان خاک پوششی مصرف شوند
با توجه به آنکه خاک پوششی نقش نه چندان در تغذیه قارچ ندارد . لذا کیفیت و خصوصیات فیزیکی خاک پوششی بر جنبه های غذایی آن برتری دارد. در کشورهای اروپایی از مخلوط پیت و آهک به عنوان خاک پوششی استاندارد استفاده می شود. در بعضی مناطقی که خاک پیت در اختیار ندارند برای پوشاندن سطح بستر از خاک مزرعه استفاده می کنند. در کشت و صنعتهای بزرگ از مخلوط سیت لوم و بقایای کمپوست مصرفی را که حداقل یکسال در معرض هوا قرار گرفته است خرد و الک میکنند و با خاک مخلوط میکنند.
چنانچه خاک پیت در اختیار نباشد با استفاده از فرمولهای زیر می توان خاک پوششی تهیه کرد. خاک رسی لوم + کود گاوی کاملا پوسیده به نسبت یک به یک
خاک رسی لوم + کودگاوی کاملا پوسيده + کمپوست مصرف شده (حداقل دوسال مانده باشد) به نسبت ۲ به ۱ به ۱
پرلیت + کمپوست مصرف شده + خاک رسی لوم (خاک باغ) به نسبت های یک به دو به دو
کمپوست مصرف شده + خاک رسی لوم به نسبت یک به چهار ورمیکولایت + کمپوست مصرف شده + خاک باغ به نسبت های یک به دو به دو
چنانچه از خاک باغ در تهیه خاک پوششی استفاده میشود باید توجه کرد که خاک را از لایه سطحی مزرعه که محل فعالیت میکروارگانیسم های زیادی است برداشت ننمود بلکه از لایه های تحتانی زمین در عمق ۳۰CI11 به پائین برداشت نمود .
شناسایی اصول ضد عفونی خاک پوششی
به منظور از بین بردن عوامل زنده زیان آور از قبیل آفات ، قارچها ، نماتدها ، باکتریها و غیره لازم است خاک پوششی را ضدعفونی کرد. در مراکزی که استفاده از بخار آب گرم وجود دارد معمولا خاک پوششی به مدت 6 ساعت با بخار آب در حرارت 10 درجه سانتیگراد پاستوریزه می شود
در سطوح محدود برای ضد عفونی خحاکی پوششی از فرمالین و کلرو پیکرین استفاده می شود. برای این منظور خاک در لایه ای به قطر ۱۵Cm روی یک سطح صاف سیمانی پخش می شود و سپس فرمالین غ درصد روی آن پاشیده می گردد. مجددا لایه دوم با همین ضخامت پخش شده و سطح آن با پلاستیک پوشانده می گردد و به همین ترتیب لایه سوم و چهارم نیز فرمالین پاشی می شود و بلافاصله سطح آن با پلاستیک پوشانده می گردد. پس از ۳-۲ روز گاز فرمالین کاملا در لایه های خاک نفوذ کرده و آن را استریل می نماید
معمولا برای ضد عفونی یک متر مکعب خاک به حدود ۷۰۰ – ۹۰۰ میلی لیتر فرمالین ۳۷ درصد در ۱۰ لیتر آب نیاز می باشد .
خاک که به وسیله فرمالین ضد عفونی می شود باید فاقد هر گونه علوفه باشد و باید دارای رطوبت مناسب باشد.
در زمان استریل شدن درجه حرارت خاک باید 18 درجه سانتیگراد باشد و پس از اتمام عمل استریل خاک باید کاملا تهویه شود تا هیچ گونه اثری از گاز فرمالین در آن دیده نشود.
خاک پوششی آماده جهت مصرف باید رطوبت کافی داشته باشد زیرا رطوبت زیاد در پخش یکنواخت خاک در سطح بستر ایجاد اشکال می کند و کمبود رطوبت نیز باعث بروز مشکل در پنجه دوانی و نفوذ قارچ در خاک می شود .
آشنایی با مناسب ترین زمان خاک دهی
زمانی عمل خاکدهی روی بستر انجام می شود که مرحله پنجه دوانی قارچ کامل شده باشد و میسلیوم قارچ حداقل ۷۵ درصد سطح بیشتر را اشغال کرده باشد . مدت زمان پنجه دوانی بسته به نوع مقدار و کیفیت بذر مصرفی ، کیفیت کمپوست و شرایط محیطی موجود متفاوت می باشد و معمولا ۱ روز طول می کشد ؛ لذا حدود ۱ روز پس از بذر پاشی بسترها می توان از خاک پوششی استفاده کرد. نتوان در حد لازم تامین کرد قطر خاک پوششی را ضخیم تر در نظر می گیرند. برای یکسانی قطر خاک پوششی در تمام سطح بستر ضروری است قبل از مصرف خاک پوششی به سطح بستر کاملا صاف و فشرده شود .
شناسایی اصول مراقبت از بسترها پس از خاکدهی
پس از خاکدهی باید شرایط لازم برای رشد و نفوذ میسلیوم قارچ در خاک پوششی فراهم شود که این شرایط عبارت است از:
تنظیم درجه حرارت بستر در حدود 23 – 25 درجه سانتیگراد
تذکر : خاک پوششی همانند یک لحاف سطح بستر را می پوشانند و از این رو ممکن است سبب افزایش درجه حرارت شود ؛ لذا قبل از خاکدهی حرارت درون بستر را ۵ – ۳ درجه سانتیگراد باید کاهش داد.
۲- تامین رطوبت نسبی درون سالن در حد اشباع ۱۰۰ درصد .